Substancje rakotwórcze w żywności

17.11.2014

Międzynarodowa Agencja Badania Raka (IARC – International Agency for Research on Cancer) jest agendą Światowej Organizacji Zdrowia, której jednym z zadań jest klasyfikacją czynników i substancji rakotwórczych.

IARC dokonała podziału substancji na 4 klasy, a jedną z klas (klasę 2) podzieliła na 2 kategorie.

  • Grupa 1 – substancje rakotwórcze dla człowieka – czyli takie, dla których:
    • istnieją silne dowody na działanie rakotwórcze u ludzi, lub
    • nie ma silnych dowodów na działanie rakotwórcze u ludzi, jednak istnieją silne dowody na działanie rakotwórcze u zwierząt i znaczne dowody na możliwość działania rakotwórczego u ludzi
  • Grupa 2A – substancje prawdopodobnie rakotwórcze dla człowieka – czyli takie, dla których:
    • istnieją ograniczone dowody na działanie rakotwórcze u ludzi i zwierząt, lub
    • nie ma wystarczających dowodów na działanie rakotwórcze u ludzi, jednak istnieją wystarczające dowody na działanie rakotwórcze u zwierząt i silne dowody na to, że kancerogenność zachodzi w oparciu o mechanizmy, które również występują u ludzi
  • Grupa 2B – substancje możliwie rakotwórcze dla człowieka – czyli takie, dla których:
    • istnieją ograniczone dowody na działanie rakotwórcze u ludzi i mniej niż wystarczające dowody na działanie rakotwórcze u zwierząt, lub
    • nie ma wystarczających dowodów na działanie rakotwórcze u ludzi, jednak istnieją wystarczające dowody na działanie rakotwórcze u zwierząt

określenie prawdopodobnie rakotwórcze i możliwie rakotwórcze nie są traktowane pod względem ilościowym, lecz wskazują na różny stopień udokumentowania ich działania jako rakotwórcze

  • Grupa 3 – substancje niemożliwe do zaklasyfikowania, jako rakotwórcze dla człowieka – czyli takie dla których:
    • nie ma wystarczających dowodów na działanie rakotwórcze u ludzi, a dowody na działanie rakotwórcze u zwierząt są ograniczone i nieadekwatne, lub
    • nie ma wystarczających dowodów na działanie rakotwórcze u ludzi, jednak istnieją mocne dowody na to, że kancerogenność u zwierząt zachodzi w oparciu o takie mechanizmy, które nie występują u ludzi

substancji w tej grupie nie należy traktować jako całkowicie bezpiecznych. Brak jest wystarczających danych i badań mogących je zaklasyfikować do którejś z pozostałych klas

  • Grupa 4 – substancje prawdopodobnie nierakotwórcze dla człowieka – czyli takie, dla których:
    • nie ma dowodów na działanie rakotwórcze u ludzi i zwierząt i poparte jest to wieloma badaniami, zarówno jak zwierzętach, jak i u ludzi

Źródło:

  1. IARC: DIESEL ENGINE EXHAUST CARCINOGENIC – PRESS RELEASE N° 213 – 12 June 2012, http://www.iarc.fr/en/media-centre/pr/2012/pdfs/pr213_E.pdf, dostęp z dnia 5 marca 2014
  2. IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans. Preamble, 2006, World Health Organization, Lyon, France, http://monographs.iarc.fr/ENG/Preamble/CurrentPreamble.pdf, dostęp z dnia 21 lipca 2014