Streszczenie: Okres studiów jest etapem w życiu wielu młodych osób, w trakcie którego dochodzi do zmian postaw życiowych. Jedną z takich postaw jest bez wątpienia sposób i jakość odżywiania się. W ostatnich latach, między innymi w związku z pogarszającą się jakością dostępnych produktów spożywczych, zaznacza się coraz to większe zainteresowanie problematyką zdrowego odżywiania. Badaniami objęto studentów uczelni krakowskich, którzy pochodzili z Krakowa i jego okolic, na co dzień mieszkający w domu rodzinnym i tam również się żywiący; studentów przyjezdnych (mieszkających w akademikach/wynajmowanych stancjach), którzy żywili się na własną rękę – sami przygotowując posiłki oraz studentów przyjezdnych korzystających z różnego rodzaju stołówek. Najwłaściwiej odżywiały się osoby przyjezdne korzystające ze stołówek i barów mlecznych. Spożywały one potrawy najbardziej zbilansowane i zróżnicowane pod względem składników odżywczych. Najgorzej zaś odżywiały się osoby przyjezdne przygotowujące posiłki na własną rękę.

Słowa kluczowe: jakość posiłków, dieta, substancje odżywcze, bilans energetyczny.

1. Wstęp
Sposób odżywiania jest jednym z determinant właściwego rozwoju organizmu i jego stanu zdrowia [Gronowska-Senger 2007, Kłosiewicz-Latoszek 2009]. Nieprawidłowa dieta może stać się przyczyną wielu zaburzeń i chorób dietozależnych [Górnicka, Gronowska-Senger 2005, Goryńska-Goldmann, Ratajczak 2010]. Jak podaje Goryńska_Goldmann i Ratajczak [2010] taki stan rzeczy jest konsekwencją dwóch czynników: sytuacji ekonomicznej [Gulbicka, Kwasek 2000a, b] oraz słabej/niedostatecznej znajomości zasad prawidłowego odżywiania. Do zmiany postaw żywieniowych dochodzi często także w wieku młodzieńczym [Wyka i in. 2012], szczególnie w trakcie okresu studiów, kiedy to młodzi ludzie w wielu przypadkach opuszczają domy rodzinne i zaczynają własne niezależne życie. Dokonują mniej lub bardziej świadomych wyborów w temacie odżywiania się. Pierwsze znaczące badania w tym zakresie ukierunkowane na grupę wiekową 20-34 lata zostały przeprowadzone w latach 2003-2005 w ramach Wieloośrodkowego Ogólnopolskiego Badania Stanu Zdrowia Ludności (WOBASZ) [Waśkiewicz 2010]. Wyniki badań przedstawiane w ramach niniejszej pracy są częścią autorskiego projektu „Dieta i dietetyk – Kraków na tle małopolski” realizowanego od I połowy 2014 roku.

2. Materiał i metody
Badaniami objęto 387 studentów uczelni krakowskich, w tym między innymi Uniwersytetu
Pedagogicznego w Krakowie, Politechniki Krakowskiej, Akademii Górniczo–Hutnicznej, Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Ekonomicznego. Osoby biorące udział w badaniu podzielono na trzy grupy (ryc. 1):
· studentów pochodzących z Krakowa i jego okolic, którzy mieszkali na co dzień w domu rodzinnym i tam również się żywili;
· studentów przyjezdnych (mieszkających w akademikach/wynajmowanych stancjach), którzy żywili się na własną rękę – sami przygotowując posiłki;
· studentów przyjezdnych korzystających z różnego rodzaju stołówek.

Osoby badane przygotowywały dokumentację spożywanych posiłków (opisową i/lub fotograficzną) z dwóch dowolnych dni w ciągu tygodnia (ryc. 2). Studenci przesyłali zestawienia spożytych posiłków drogą mailową.
Materiał ten był przeliczany pod względem:

• kaloryczności spożywanych produktów,
• zbilansowania substancji odżywczych,
• ilości i jakości przyjmowanych witamin:
  • witaminy A,
  • witaminy D,
  • witaminy E,
  • witaminy K,
• ilości i jakości przyjmowanych minerałów:
  • wapnia,
  • żelaza,
  • magnezu,
  • fosforu,
  • potasu.

czytaj więcej – wersja pdf